MEMORIAL Memorial Şişli Hastanesi Pediatrik Hematoloji ve Onkoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Atila Tanyeli, çok parlak renklere sahip çanta, kalem kutu gibi ürünlerin kanserojen olarak değerlendirilen azo maddesini daha fazla içerebileceğini belirtti ve uyardı, “30 ppm üzerinde azo içeren ürünlerde bu maddelerin etkisi daha fazla oluyor.”
Okulların açılmasına kısa bir süre kala aileler kırtasiye alışverişine başladı. Rengarenk kalem, silgi, defter, okul çantaları raflarda yerini alırken uzmanlar özellikle TSE belgesi olan ürünlerin tercih edilmesi gerekiyor.
“RENKLİ, KESKİN KOKULU SİLGİLERDE KİMYASAL DAHA FAZLA OLABİLİR”
Bu tehlikeler konusunda uyarılarda bulunan Prof. Dr. Tanyeli, çocukların albenisi fazla olduğu için yurtdışından gelen ürünleri talep ettiğini ancak bunları satın alırken içinde bulunan azo ve fitalat denilen maddelere dikkat edilmesi gerektiğini açıkladı ve şunları söyledi:
“Özellikle azo 30 ppm üzerinde olduğunda daha çok etkili oluyor. Türkiye’de bunun sınırlaması var ancak özellikle Uzakdoğu ülkelerinden gelen ürünlerin kontrolünü bilemediğimiz için daha riskli olduğunu düşünüyoruz. Sağlık Bakanlığı’nın bu konuda daha önce yaptığı bir araştırmada bazı ürünlerin neredeyse yüzde 50’ye yakınında kanserojen maddelerin oldukça fazla olduğu gösterildi. Bu ürünler çocukların kullandığı kalemler, boyalı kalemler, hamurlar, silgiler özellikle de boyalı ve keskin kokulu silgiler, çocukları çekebilmek için kullanılan o renklerle beraber koyulaştırıcı parlak renkler kimyasal maddelerin de dozunu artırıyor. Burada özellikle altını çizeceğimiz şey, çok fazla keskin kokusu olan ve Uzakdoğu’dan gelen hatta menşeini bilmedikleri ürünleri tercih etmemeleri çünkü onlarda özellikle azoların daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz.”
“RENKLİ OYUN HAMURLARI DA TEHLİKELİ OLABİLİR”
Anaokulu dönemindeki çocuklara da albenili silgi, boyalı hamur alınmaması gerektiğini belirten Prof. Dr. Tanyeli, küçük yaştaki çocukların oyun hamuruyla oynadıktan sonra ellerini ağızlarına götürdüğüne ya da bazen yiyebildiğine dikkat çekti ve şunları söyledi:
“Kanserojen maddeleri bir defa almak belki hemen etkili olmayabilir ama bunun süregelmesi, sık sık benzer olaylar yaşanması tabii ki kanserojen maddelerin birikimiyle birlikte maalesef kötü sonuçlar doğurabilir. Çocuklar tükürük, ter yoluyla yoluyla veya solunum yoluyla ya da oynarken elini ağzına götürdüğünde kimyasal maddeyi alabiliyorlar.”
FİTALATLAR HORMON BOZUCU
Avrupa’da bir dönem çok fazla tartışılan ve çocukların ergenliğe daha erken girmesinde etken olduğu yönünde araştırmalar bulunan fitalat maddesi hakkında da konuşan Prof. Dr. Tanyeli şunları söyledi: “Fitalatlar daha ziyade endokrin bozukluklara neden oluyor. Bazı endokrin bozukluklar yaptığını biliyoruz ama azolarla sık kullanıldığı için kanserojen olmasına da katkıları tabii ki olabiliyor. Kanser riski sadece kırtasiye malzemelerinde değil, gıda maddelerinde de oluyor.”